Wat als je hond bang is van vuurwerk?

Vuurwerkangst is een veelvoorkomend probleem bij honden. Ongeveer 40-70% van de honden heeft een overgevoeligheid voor geluid, waar vuurwerkangst onder valt. Ook katten kunnen aan vuurwerkangst lijden. In dit artikel legt dierenarts-specialist gedrag Valerie Jonckheer-Sheehy uit waar je als eigenaar op kunt letten en wat je kunt doen. Zij is verbonden aan Diergeneeskundig Specialistisch Centrum Nederland (De Wagenrenk).

Let op de signalen

Elke hond die angstig reageert op geluiden moet nauwlettend en regelmatig gecontroleerd worden. Gevoeligheid voor geluid komt vaak voor in combinatie met angststoornissen, zoals verlatingsangst en gegeneraliseerde angststoornis (GAS). Het is daarom goed hier rekening mee te houden. Als je het hebt over vuurwerkangst, dan is de doorslaggevende factor dat een vuurwerkprikkel leidt tot de fobische reactie of het ongewenste gedrag. Zo’n prikkel is bijvoorbeeld geluid en/of de flits of geur van afgestoken vuurwerk.

Hoe zie je aan het gedrag of een hond mogelijk angstig is?

Oren naar beneden of naar achteren
Staart omlaag of tussen de benen of strak langs de onderkant van de buik
Lage houding
Omrollen op de rug
Plassen
Likken
Oogcontact vermijden
Terugtrekken van de mondhoeken
Verhoogde waakzaamheid, alsmaar de omgeving aan het scannen
Verhoogde activiteit in de vorm van rusteloosheid, heen en weer lopen, ronddraaien
Blaffen en janken
Veranderingen in aandacht vragend gedrag; dit kan toe- of afnemen
Verstoppen, pogingen om te ontsnappen
Verminderde eetlust

Hoe zie je verder aan je hond of hij angstig is?

Beven
Wijde pupillen
Kwijlen
Hijgen
Soms kan je een verhoogde hartslag voelen
Plassen of poepen
Braken
Verstijven
Diarree

Realiseer je dat deze signalen niet specifiek met angst te maken hoeven hebben. Je hond kan ook pijn hebben, bijvoorbeeld.

De lijst is niet volledig en wanneer je hond één van deze signalen laat zien in reactie op een geluid, betekent dit niet per definitie dat je hond lijdt aan een geluidsfobie.

Wanneer je hond één of meerdere van deze signalen laat zien in reactie op welk geluid dan ook, is het wel verstandig contact op te nemen met je dierenarts.

De symptomen van angst kunnen veroorzaakt worden door een medisch probleem. Daarom is een lichamelijk onderzoek door een dierenarts van belang. Zo is een symptoom van vuurwerkangst bijvoorbeeld plassen of poepen in huis, maar daar kunnen ook medische oorzaken voor zorgen: bijvoorbeeld maagdarmziektes, ziekte van de urinewegen, en verhoogde urineproductie /extreme dorst door hormonale afwijkingen.

De dierenarts zal ook letten op stoornissen aan het gehoor of de ogen, acute of chronische pijn en stoornissen zoals dementie. Ook die kunnen op angstsignalen lijken of je hond angstig maken.

Wat te doen? Wat niet?

Heeft je hond echt vuurwerkangst, dan kun je met training veel bereiken. Je dierenarts, een gediplomeerd gedragstherapeut of een erkende veterinaire gedragsspecialist (dierenarts-specialist gedrag) kan na het stellen van specifieke vragen het beste plan voor je hond maken. Ook kunnen zij precies uitleggen waar je op kunt letten en hoe je de training goed opbouwt.

Het is goed om al in het najaar advies te vragen en niet te wachten tot december. Bij erg bange dieren kan ondersteunende medicatie of speciale voeding gegeven worden.

Dierenartsen raden het gebruik van middelen met acepromazine af, omdat die de hond wel slaperig maakt, maar het middel kan hem ook gevoeliger voor geluid maken. De hond kan zich dan wel angstig voelen, maar dit gedrag niet laten zien door de suf makende werking. Er zijn wel andere medicijnen die angstgevoelens kunnen verminderen. De dierenarts of desnoods dierenarts-specialist gedrag kan je hierin adviseren.

Waar komt het eigenlijk door?

Vuurwerkangst kan bij elke hond voorkomen, maar herders en collies lijken er vaker last van te hebben. Ook lijkt het vaker voor te komen bij jachthonden. Jong volwassen en oudere honden hebben een grotere kans om deze aandoening te krijgen.

Als een hond vuurwerkangst heeft, dan zullen zijn nakomelingen dit zeer waarschijnlijk ook krijgen. Onderzoeken geven aan dat het mogelijk te maken heeft met een andere manier van informatie verwerken. Gehoorscherpte is waarschijnlijk niet de hoofdoorzaak van dit probleem.